Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân, ngay khi Tổng thống Mỹ Donald Trump đắc cử, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo ngay giao các bộ, ngành chủ động nghiên cứu các chính sách và kế hoạch hành động của ông Trump dự kiến khi nhậm chức. Bộ Công Thương đã phối hợp với các bộ, ngành có nhiều báo cáo và dự báo về câu chuyện này. Ngay từ đầu năm 2025, Chính phủ khi họp cũng có nội dung đánh giá về tình hình thế giới đề cập đến biến động diễn biến của thị trường thế giới, cùng với đó là một số chính sách tác động từ phía Mỹ. Như vậy, Chính phủ đã chủ động lường trước được sự việc và đề xuất các giải pháp.
Đến nay, Tổng thống Mỹ đã có một số chính sách, đặc biệt là liên quan vấn đề áp thuế đối với tất cả các mặt hàng trên thế giới, nhưng cũng có những mặt hàng có mức thuế khác nhau, áp dụng với các quốc gia khác nhau. Việt Nam cũng ảnh hưởng bởi việc này, tuy nhiên, nhiều quốc gia khác còn chịu tác động mạnh hơn. Bộ Công Thương đã phối hợp kịp thời với các bộ, ngành chủ động có những báo cáo tổng hợp và riêng lẻ để báo cáo lên Chính phủ. Dự kiến trong tháng 3/2025, Chính phủ sẽ họp bàn chuyên đề trọng tâm, trọng điểm vào những giải pháp.
Thứ trưởng Bộ Công Thương cho biết, Bộ đã giao ngay cho các cơ quan thương vụ các nước trên thế giới chứ không chỉ riêng Thương vụ Mỹ, bởi đây là tác động lên toàn thế giới và sẽ có thể làm thay đổi, dịch chuyển dòng chảy thương mại, cho nên các thương vụ của tất cả các nước cần nghiên cứu việc này và gửi thông tin kịp thời.
Thông qua Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam, Đại sứ quán Việt Nam tại Mỹ, Bộ Công Thương đã chủ động chuyển tải thông điệp tới phía Mỹ về mong muốn duy trì và xây dựng mối quan hệ kinh tế, thương mại hài hòa, bền vững, hai bên cùng có lợi; đồng thời khẳng định Việt Nam không có bất cứ chính sách nào có thể gây phương hại đến người lao động hay an ninh quốc gia của Mỹ.
Dự kiến, cuối tuần tới (ngày 13/3), Bộ trưởng Bộ Công Thương sẽ sang gặp ngài Trưởng Đại diện thương mại Mỹ để trao đổi và tiếp nối mối quan hệ đang rất tốt đẹp giữa Việt Nam và Mỹ.
Quan điểm của Bộ Công Thương là: Việt Nam và Mỹ là 2 nền kinh bổ sung cho nhau. Nguyên nhân gây mất cân bằng trong thương mại giữa 2 nước xuất phát từ tính chất bổ trợ giữa 2 nền kinh tế, là do cơ cấu xuất khẩu và ngoại thương của 2 nước. Hàng hóa Việt Nam xuất sang Mỹ chủ yếu là cạnh tranh với các nước thứ 3, không cạnh tranh trực tiếp với doanh nghiệp Mỹ trên thị trường Mỹ. Ngược lại, còn tạo điều kiện để người tiêu dùng Mỹ được sử dụng hàng hóa rẻ của Việt Nam.
Việt Nam là một nền kinh tế mở, trong quá trình hội nhập, Việt Nam theo đuổi một chính sách thương mại tự do, mức độ chênh lệch thuế quan đối với hàng hoá Mỹ là không nhiều. Trong thời gian tới có thể tiếp tục xuống thấp hơn, do Việt Nam chủ trương giảm thuế MFN đối với nhiều mặt hàng. Do đó, một số sản phẩm Mỹ có lợi thế cạnh tranh cao như: ô tô, nông sản, khí hóa lỏng, ethanon… sẽ được hưởng lợi từ chính sách này, đồng thời sẽ tạo ra các luồng nhập khẩu tích cực từ Mỹ, góp phần vào việc cải thiện cán cân thương mại giữa 2 nước.
Bên cạnh đó, giữa 2 nước đã có cơ chế đối thoại chính sách thành lập theo Hiệp định Khung về Thương mại và Đầu tư Việt Nam – Mỹ. Chính phủ Việt Nam cũng đã chủ động giao các bộ, ngành rà soát những vướng mắc, xây dựng phương án xử lý những vấn đề Mỹ quan tâm; trên cơ sở thương mại công bằng, có đi có lại, đúng quy định của pháp luật, đáp ứng hài hòa, thỏa đáng lợi ích của các bên.
Việt Nam cũng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư Mỹ tham gia vào quá trình hình thành, phát triển các ngành công nghiệp trọng điểm ở Việt Nam, nhất là các dự án năng lượng trọng điểm (năng lượng mới, hydrogen, điện hạt nhân…), tạo tiền đề để tăng cường nhập khẩu khí hóa lỏng, nhiên liệu, thiết bị máy móc, công nghệ từ Mỹ, góp phần cải thiện cán cân thương mại giữa hai nước.
Đối với doanh nghiệp, Bộ Công Thương cũng đã chủ động phối hợp với các ngành hàng để chuẩn bị ứng phó với các kịch bản khác nhau. Để tiếp tục phát triển trong bối cảnh kinh tế thế giới nhiều biến động và khó khăn, ngoài nỗ lực từ Chính phủ, các bộ, ngành, còn phải dựa vào sự nhạy bén, chủ động bám sát thị trường và khả năng thích ứng, tìm tòi và phát triển năng lực cạnh tranh của bản thân các doanh nghiệp. Các doanh nghiệp cần tiếp tục chủ động xây dựng lộ trình và giải pháp nhằm đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, nâng cao chất lượng sản phẩm, đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật, lao động, môi trường… Đặc biệt, cần chú trọng việc kiểm soát xuất xứ nguồn cung nguyên vật liệu phục vụ sản xuất, cũng như đánh giá thận trọng việc hợp tác đầu tư với các doanh nghiệp của những nước đang có căng thẳng thương mại với Mỹ.